Hai vùng sản xuất mạch nha đơn cụ thể sẽ khác nhau như thế nào? Hãy cùng với Whisky Kingdom tìm hiểu về Speyside whisky và Highland whisky để xem hai vùng sản xuất mạch nha đơn nổi tiếng này chúng có gì khác biệt và có gì vượt trội so với phần còn lại của Scotland nhé.
Chúng tôi xin được nhắc lại một chút. Như chúng ta đã biết thì Scotch whisky không những là mặt hàng xuất khẩu với kim ngạch lớn nhất của Scotland, rượu Scotch whisky còn truyền một nguồn cảm hứng bất tận cho những người yêu thích rượu whisky trên toàn thế giới; không phải vì lý do vị trí địa lý hay chính trị mà sự quan tâm đó bắt nguồn từ việc muốn tìm hiểu những bí mật, những sự kỳ diệu về những mạch nha đơn trong thế giới sản xuất whisky tại Scotland.
Với một lịch sử hình thành rượu Scotch whisky được phát triển từ rất lâu trước đó, Scotland trở thành một vùng đất “thánh địa” của whisky trên toàn thế giới với 5 vùng sản xuất mạch nha đơn cực kỳ phong phú và đa dạng: Lowland whisky, Campbeltown whisky, Islay whisky, Speyside whisky và Highland whisky.
Cùng với sự phát triển của các vùng sản xuất whisky là những kinh nghiệm và sự nhận biết, am hiểu về các loại mạch nha đơn ngày càng sâu sắc hơn. Những người sành rượu họ am hiểu whisky như lòng bàn tay của họ mặc kệ những hào quang do quảng cáo hay tiếp thị bên ngoài. Tuy nhiên, nếu bạn hỏi họ về một loại whisky mà họ yêu thích thì bạn không bao giờ có thể nhận được tên của một chai rượu cụ thể mà họ sẽ nói khá chung chung, đại loại như: “Tôi thích mạch nha của Speyside”. Đó là tất cả những gì bạn có thể nhận được, một cái tên của một vùng sản xuất.
Nội dung bài viết
Điều gì đã khiến cho Speyside trở nên khác biệt trong một thế giới whisky tại Scotland?
Có khá nhiều những cách lý giải khác nhau mà bạn có thể nghe được từ người này hay người kia. Trong đó, số lượng đông đảo một cách kinh ngạc của các nhà máy chưng cất tại Speyside chính là một lý do sẽ được nhiều người nhận ra nhất.
Speyside nằm ở vùng Đông Bắc của Scotland. Nếu xét theo diện tích thì Speyside whisky được xếp vào hàng nhỏ nhất và nó là một phần của vùng Highland trước khi giành được quyền tự trị vào năm 2009 theo Quy định của Scotch Whisky. Speyside hiện có 51 nhà máy chưng cất và một số nhà máy đang trong quá trình hoàn thiện, nó đã đóng góp cho thế giới một số những mạch nha đơn huyền thoại và rất thành công.
Hình ảnh những nhà máy chưng cất ẩn hiện trong một màu xanh của cao nguyên luôn mang tới một cảm giác thật yên bình. Và chắc hẳn cũng rất nhiều người đã biết được rằng những mạch nha đơn đó đã đi ra thế giới và được ưa chuộng trên toàn cầu.
Nước từ con sông Spey là nguồn cung cấp nước ngọt dồi dào và cũng là mẫu số chung cho whisky nơi đây với hai phe về hương vị: Nhẹ nhàng hương hoa cỏ, trái cây và hương vị sherry chủ đạo.
Glenlivet là nhà máy chưng cất hợp pháp đầu tiên tại Speyside được thành lập từ những năm 1822 bởi George Smith.
Tiếp sau đó, các nhà máy chưng cất lớn khác được thành lập như Glenfiddich, Glenburgie, Macallan, Balvenie, Dufftown.
Ba Speyside whisky mạch nha đơn bán chạy hàng đầu thế giới : Glenlivet, Glenfiddich và Macallan.
Địa hình chủ yếu của Scotland là các cao nguyên, nên không có gì phải quá ngạc nhiên khi Highland là vùng sản xuất whisky scotch lớn nhất. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với số lượng các nhà máy chưng cất lớn nhất.
Không giống như vùng sản xuất Speyside whisky, do số lượng các nhà máy dày đặc trong một diện tích khá hẹp nên những ảnh hưởng là khá giống nhau giữa malt của các nhà máy chưng cất, Highland có các nhà máy nằm rải rác và cách nhau một cách đáng kể nên những đặc điểm của mạch nha của các nhà cũng khác nhau. Điều này tạo nên một sự thú vị và đa dạng cho Highland Scotch whisky.
Để phân biệt các nhà máy chưng cất tại Highland thì cách đơn giản nhất có lẽ là phân chia theo vị trí địa lý: Khu vực trung tâm là Perthshire; Khu vực phía Đông là dọc theo hai bên bờ vịnh Aberdeen; Khu vực phía Tây là dọc bở biển Hebridean; Khu vực phía Nam là gần đồng bằng và khu vực phía Bắc là gần bờ biển Inverness.
Dựa theo sự phân chia đó ta có thể kể đến một số nhà máy chưng cất nổi tiếng như
– Trung tâm: Aberfeldy, Royal Lochnagar, Balmoral và Dalwhinnie.
– Phía Đông: Glendronach, Glenlassaugh, Glen Garioch và Ardmore.
– Phía Tây: Oban, Ardnamurchan và Adelphi.
– Phía Nam: Glengoyne, Loch Lomond.
– Phía Bắc: Glenmorangie, Clynelish và Dalmore.
Speyside từng là một phần của Highland và cho đến ngày này nhiều người vẫn nhầm lẫn giữa mạch nha của hai vùng này. Thậm chí một số chai whisky của Speyside vẫn còn ghi là Highland Single Malt Scotch Whisky nhưng chúng có sự khác biệt. Điều tạo nên sự khác biệt chính là vị trí địa lý của hai vùng này đã tạo nên những nét độc đáo riêng biệt mà chỉ vùng đó mới có.
Các mạch nha đơn của Speyside có lẽ là những “kẻ bất bại” và chúng được rất nhiều người trên thế giới đón nhận. Trong đó, whisky của hai nhà Glenlivet và Glenfiddich là những kẻ thống trị hàng đầu về lượng tiêu thụ trên toàn thế giới.
Đó chính là ưu thế lớn mà Speyside whisky có được so với Highland whisky. Liệu có một giả thuyết nào cho việc này? Chúng tôi xin dành câu trả lời đó cho các bạn vì thực tế là những gì được thị trường chấp nhận và chấp nhận trong một khoảng thời gian rất rất dài là sự khẳng định.
Giữa mạch nha đơn Speyside whisky và Highland whisky thì cuộc thi có phần nhỉnh hơn một chút nghiêng về Highland. Điều này hoàn toàn có thể xảy ra vì sở thích của người tiêu dùng hay sự đánh giá trong một cuộc thi là cực kỳ chủ quan.
Một hương vị trái cây trong trẻo, ngọt ngào và hấp dẫn sẽ là những điều tuyệt vời với người này nhưng với người khác thì một Highland béo ngậy, đôi khi là mạnh mẽ, hay mặn mòi một chút lại là những thứ trải nghiệm đáng giá. Đó là lựa chọn của người tiêu dùng.
Tuy nhiên, nếu xét về một khía cạnh về sự nổi tiếng vượt xa ra tất cả những loại whisky của Scotland thì không có một cái tên nào xứng đáng hơn whisky của Speyside.